[ Kilitli ] Bölüm 16

Daha sonraları, akşama doğru, önceki gece görmüş olduğum şeyin yalnızca orda uçuşan bir güve olabileceğini söyledim. Don Juan güldü ve sabırlı bir biçimde güvelerin ancak, kanatlarını yakamayacak bir lambanın çevresinde ileri geri uçuştuklarını açıkladı. Oysa açık bir ateşe yaklaşır yaklaşmaz yanıp kül olurlarmış. Don Juan, üstelik o gölgenin ateşi kaplayacak denli iri olduğunu belirtmişti. O bunu derken, gölgenin çok büyük bir şey olduğunu ve önümden geçerken gerçekten bir an için ateşi görmemi engellemiş bulunduğunu anımsadım. Ama bu geçiş çok çabuk olmuştu ve o yüzden daha önceleri bunu anımsayamamıştım.
Don Juan daha sonra kıvılcımların çok iri olduklarını ve soluma doğru uçuştuklarını söyledi. Ben de farkına varmıştım bunun. Belki de yelin o yöne doğru esmesinden olmuştur bu dedim don Juan’a. Don Juan o gece yel mel esmediği yanıtı verdi. Dediği doğruydu. O deneyimimi düşününce, o gece ortalığın çok sakin olduğunu anımsadım.
Gözümden kaçmış olan bir başka şey de alevlerdeki yeşilimtırak parıltılardı; o gölgenin gözlerimin önünden ilk geçişinden sonra don Juan’ın ateşe bakmayı sürdürmemi imlediği sırada görmüştüm bu yeşillenmeyi. Don Juan bunu da anımsatmıştı. Ayrıca o şeye gölge dememe de karşı çıkarak, onun yuvarlak olduğunu ve daha çok bir baloncuğa ya da kabarcığa benzediğini söyledi.
İki gün sonra, 17 Aralık 1969’da don Juan, çok önemsiz bir şeymişçesine, o tepelere tek başıma gidip, bir erk nesnesi olan peri tuzağını edinebilecek denli tüm ayrıntıları ve gerekli yöntemleri bildiğimi söyleyivermişti. Bu kez yalnız başıma gitmem üzerinde dayatıyor ve benimle birlikte gelmesinin bana yarardan çok zarar vereceğini anlatıyordu.
Ben tam gitmeye hazırlanırken, don Juan fikrini değiştirmişti.
“Yeterince sağlam değilsin,” demişti, “tepenin altındaki düzlükte bekleyim bari seni.”
Dostu görmüş olduğum o dar vadiye vardığımızda don Juan, tepelerdeki delik diye nitelendirdiğim arazi oluşumunu az uzaktan incelemiş ve daha ötelere, güneydeki uzak dağlara gitmemiz gerektiğini söylemişti. Deliği görebileceğimiz en uzak noktada bulunacakmış dostun yuvası.
Deliği oluşturan arazi yapısına baktım; uzaklarda yükselen mavimtırak dağlardan başka bir şey göremiyordum. Don Juan’ın kılavuzluğunda güneydoğuya doğru saatlerce yürüdükten sonra, dostun yuvasına “iyice sokulduk.” dediği bir yere varmıştık. Durduğumuz zaman öğleden epey sonraydı. Kimi kayaların üzerine oturduk. Aç ve yorgundum; bütün gün yalnızca biraz tortilla yemiş ve biraz da su içmiştim. Don Juan birden ayağa kalkıp göğe baktı ve buyururcasına benim için en uğurlu yöne doğru gitmemi ve o anda bulunduğumuz noktayı unutmamamı söyledi. Çünkü işim bitince gene oraya dönmem gerekiyormuş. Ardından da bana güven vermeye çalışarak gerekirse sonsuza dek orda beni bekleyeceğini ekledi.
Tasalanarak, o peri tuzağı bulma işinin çok mu uzun süreceğini sordum.
Gizemli bir gülümsemeyle, “Kim bilir?” dedi.
Güneydoğu doğrultusunda ilerlemeye başladım ve iki kez arkama dönüp don Juan’a baktım. Onun da ters yöne doğru yavaş yavaş yürüdüğünü gördüm. Büyücek bir tepenin üstüne çıkıp don Juan’a bir kez daha baktım. İki yüz metre kadar uzakta bir yerdeydi. Dönüp bana baktığı yoktu. Tepeden aşağıya koşarak tepelerin arasındaki çanak biçiminde küçük çukur bir yere indim. Birden yapayalnız kalmıştım. Bir süre oturarak orda ne işimin olduğunu şaşkınlıkla düşünmeye koyuldum. Bir peri tuzağı arıyor olmam öyle gülünç geliyordu ki!.. Koşarak indiğim tepeye tırmandım gene. Belki don Juan’ı görürüm diyordum ama hiçbir iz yoktu ondan. Bu işi hepten bırakıp California’ya dönmek istiyordum. Alıklaşmıştım. Yorgundum.
Art arda, “Don Juan!” diye bağırıp duruyordum.
Görünürlerde yoktu. Bu kez başka bir tepeye koştum; ama oradan da bir şey göremedim. Koşa koşa onu aramayı sürdürdüm; ama yer yarılmış içine girmişti sanki don Juan. Geçtiğim yerleri izleye izleye ayrıldığımız noktaya gittim. Onu orda oturmuş, bu tutarsız davranışlarıma güler bir durumda bulacağıma değin öylesine saçma bir kanı vardı ki içimde!..
“Neden soktun beni bu belaların içine?” diye yüksek sesle bağırdım.
Ve o anda artık orada yapmakta olduğum işten vazgeçme olasılığının bulunmadığını anladım. Arabamın nerde olduğunu bilmiyordum. Oraya gelirken don Juan birçok kez sağa sola sapmıştı; dört anayöne göre kendimi yönlendirmem yeterli olamayacaktı arabamı bulmaya. Dağlarda kaybolup gitmekten korkuyordum. Oturdum ve yaşamımda ilk kez olarak, bir ilk çıkış noktasına dönmenin hiçbir yolu olamayacağına değin yabansı bir duyguya kapıldım. Don Juan, hep, başlangıç dediğim bir çıkış noktasından söz etmekte olduğumu söyler ve gerçekte başlangıç diye bir şeyin bulunmadığını savlardı. Ve işte orda dağların ortasında, onun ne demek istediğini anladığımı sanıyordum. Sanki, çıkış noktası hep kendim olagelmişti; sanki don Juan hiç olmamıştı; ve ben onu ararken, o da bir gerçek kendisi oluvermişti-bir an göründükten sonra bir tepenin ardından yitip gidiveren bir imge...
Yaprakların hafif hışırtısını işitiyordum; her yanımdan güzel kokular geliyordu. Utangaç bir fısıltı gibi kulaklarıma dolmaktaydı esen yel. Güneş ufukta yoğun bir bulut kümesine yaklaşmaktaydı ve daha alçaklardaki bir öbek bulutun arkasına girdiğinde üstteki bulut kümesini turuncu bir şeride çevirmişti. Az sonra bulutların ardından çıkınca, sisler içinde yüzen kızıl bir topa benzemişti. Güneş bir ara göğün masmavi bir açıklığına ulaşmaya çabalar gibi görünmüştü; ne var, bulutlar onu bırakmıyorlar, üstüne üstüne geliveriyorlardı. Çok geçmeden, o turuncu şeritle dağların karaltıları yutuvermişti güneşi.
Sırtüstü uzandım. Öyle dingindi ki tüm çevrem, öyle durgun ve aynı zamanda öylesine yabancıydı ki! Çok etkilenmiştim. Ağlamak istemiyordum ama gözyaşlarımı tutamadım.
Saatlerce o durumda kalmıştım. Yerimden kımıldayamıyordum. Altımdaki kayaların sertliğini duyumsuyordum. Bulunduğum yer, tüm çevreyi saran gür yeşilliklerin tersine bitkisiz ve açıklıktı. Oturduğum yerden doğudaki tepelerin üzerindeki dizi dizi yüksek ağaçları görebiliyordum.
Artık hava epey kararmıştı. Oldukça iyi hissetmekteydim kendimi. Mutluydum diyebilirim. Yarı karanlıkta, kendimi, göz kamaştırıcı gün ışığında olduğundan çok daha huzurlu ve güvenli hissetmişimdir.
Yerimden kalkarak küçük bir tepeye çıktım ve don Juan’ın öğretmiş olduğu hareketleri yapmaya koyuldum. Yedi kez doğuya koştuktan sonra elimin ısındığım fark ettim. Bir ateş yakıp don Juan’ın uyarıları üzre, bütün ayrıntıları gözleyerek bakmaya başladım. Böylece saatler geçti. Yorulmuştum. Üşüyordum da. Koca bir yığın kuru dal toplamıştım. Ateşe yaklaştım ve ateşi beslemeye koyuldum. Yaptığım gözleyiş öylesine yormuştu ki beni, başım önüme düşüp duruyordu. İki kez uyuklamış ve ancak başım yana sarkınca uyanmıştım. Artık ateşe bakamayacak denli yorulmuştum. Biraz su içtim, hatta uyanık kalayım diye yüzüme su serptim. Uykumu ancak çok kısa sürelerle kesebiliyordum. Bir çaresizlik ve tedirginlik içindeydim. Orada bulunmaklığımı son kerte bir ahmaklık olarak görüyor ve bu yüzden mantıksızcasına bir düş kırıklığına, bir tasaya kapılıyordum. Yorgun, aç ve uykusuzdum. Anlamsız bir biçimde kendimi suçlayıp duruyordum. Sonunda, uyanık kalma çabalarımdan vazgeçtim. Ateşe bir yığın kuru dal ekleyip uyumak üzere yere kıvrıldım. Bir dostun izlenmesi ve bir peri tuzağının aranması uğraşları o anda bana son kerte gülünç ve yabancı bir düşünceymiş gibi gelmekteydi. Öyle uykusuzdum ki, bir şey düşünemiyor, kendi kendime bile konuşamıyordum. Uyumuşum.
Birden yüksek bir çatırtı sesiyle uyandım. Gürültü ya da o ses her ne ise, sol kulağımın hemen üzerinden gelmişti; çünkü sağ yanımın üzerine yatmaktaydım. Upuyanık, kalkıp oturdum. Sol kulağım uğulduyor, sesin yokluğu ve yüksekliğinden sağırlaşmışa benziyordum.
Yanmakta olan dallara bakılırsa, herhalde çok kısa bir süre uyumuş olmalıydım. Başkaca hiçbir gürültü işitmedim; ama gene de dikkat kesilmiş bir durumda kalarak ateşi beslemeyi sürdürdüm.
Beni uyandıran şeyin tüfek sesi olabileceği geçiverdi aklımdan; belki de birisi beni gözetliyordu da üzerime ateş açıyordu. Bu düşünce beni çok ürkütmüş ve bir sürü gerçekçi korkular beynime çığ gibi üşüşmeye başlamıştı. Burası pekâlâ birilerinin arazisi olabilirdi ve bu durumda beni bir hırsız sanıp vurmak isteyebilirlerdi; ya da beni öldürüp soymak falan isteyebilirlerdi. Üzerimde bir şey bulunmadığını nereden bileceklerdi ki! Birden olanca ilgimi güvenliğim konusuna yöneltmiştim. Omuzlarımda ve boynumda kasılmalar oluyordu. Başımı bir yukarıya bir aşağıya salladım. Boyun kemiklerimin kütürdediğini işitiyordum. Bir yandan da ateşe bakmayı sürdürmekteydim, ama olağandışı bir şey gördüğüm ya da bir ses işittiğim falan yoktu.
Çok geçmeden biraz olsun gevşemiştim ki, birden bütün bu haltların don Juan’ın işi olabileceği geliverdi aklıma. Derhal bunun başka türlü olamayacağı kanısına vardım. Bayağı neşelendirmişti bu düşünce beni. Haydi, bir mantıksal varsayımlar çığı daha üşüştü beynime; bu kez sevinç verici türden... Don Juan, herhalde, benim dağlarda kalmaktan cayacağımı düşünerek ya da arkasından koştuğumu görerek bir ine ya da bir çalılığın ardına falan saklanmış olabilirdi. Sonra da beni izlemiş ve uyuduğumu görerek kulağımın dibinde bir dal falan kırarak uyandırmış olabilirdi. Ateşe biraz daha kuru dal sürdüm ve onu görür müyüm diye usul usul çevreyi gözetlemeye koyuldum. Oralarda bir yerde saklanıyor olsaydı bile, onu bulamayacağımı bile bile...
Ortalık oldukça sakindi: Cırcırböcekleri, çevremi saran tepelerdeki ağaçları titreten yel, tutuşan dalların çıkardığı yumuşak çıtırtılar. Kıvılcımlar uçuşuyordu, ama değişik tür kıvılcımlar değildi bunlar.
Ansızın ikiye parçalanan bir dalın çatırtısını işittim. Solumdan gelmişti gürültü. Soluğumu tutup olanca dikkatimle dinledim. Bir an geçti geçmedi, derken, haydi... Bir dalın daha kırıldığını işittim. Bu kez sağımda...
Bir de baktım, uzaktan uzağa kırılan dal sesleri gelmekte belli belirsiz. Sanki birisi onlara basa basa çatırdatmakta... Gür, dolgun seslerdi bunlar; iştahlı diyebileceğim... Bulunduğum yere doğru yaklaşmaktaydılar. Ağırdan alarak, dinlemem mi yoksa kalkmam mı gerek diye düşündüm. Ben, ne yapmam gerekir diye öyle düşünürken birdenbire kırılan dal sesleri dört bir yanımı sarmıştı. Öylesine hızlı olmuştu ki bu son gelişme, az kalsın yerimden fırlayıp ateşi, üzerine basa basa söndürmeye bile vakit bulamayacaktım.
Ateş söner sönmez karanlıkta tepeden aşağıya koşmaya başladım. Çalılıkları aşarak koşarken, bir düzlük bulunmadığı düşüncesi geçivermişti aklımdan. Gözlerimi yüksek çalılardan koruya koruya koşmayı sürdürdüm. Yamaçtan aşağı daha yarı yoldayken arkamdan bir şeylerin bana dokunurcasına yaklaştığını duyumsadım. Bir dal falan olamazdı bu. Sezgi yoluyla, üzerime atlayacağını duyumsadığım bir şeydi bu. Bayağı dondurmuştu bu düşünce beni. Hemen don Juan’ın dediği gibi ceketimi çıkarıp dürdüm ve karnıma bastırdım. Bacaklarımı karnıma doğru çekip yüzüstü yere yumuldum. Gözlerimi de ellerimle kapatmıştım. Bu durumda çok kısa bir süre kaldıktan sonra tüm çevremi bir ölüm sessizliğinin sardığını duyumsadım. Hiçbir ses gelmiyordu. Bu da daha çok korkmama neden olmuştu. Karın kaslarım kaskatı gerilmiş titremeler geçiriyordu. Bir çatırtı daha duydum. Uzaktan gelmekteydi bu ses, ama çok kesin ve belirgindi. Bir kez daha geldi ses-bu kez daha yakından. Kısa bir sessizlikten sonra tepemde bir şey patladı. Bu gürültünün birdenbire olması, beni, istemeksizin yerimden fırlatmış ve yana yıkılmama neden olmuştu. Kalın bir dalın ikiye bölünmesinden çıkan bir sesti bu kesinlikle. Öye yakından gelmişti ki bu çatırtı, daldaki yaprakların hışırtısını bile işitmiştim.
Ardından, bir çatırtılı patlamalar sağanağı başladı. Tüm çevremde dallar büyük gürültüler çıkararak kırılıp gidiyordu. Ama anlayamadığım şey, o sırada benim bu olaylara karşı olan tepkimemdi. Korkacak yerde gülüp duruyordum. Bütün bu olanların aslını astarını bulguladığım kanısındaydım. Don Juan’ın gene bana bir oyun oynadığına inanıyordum. Bir dizi mantıksal yargı, bu inancımı daha da pekiştiriyordu. Sevinçten uçuyordum. O kurnaz hınzır don Juan tilkisini o dolapları çevirirken yakalıyıvereceğime öyle emindim ki! Başımı kaldırıp bakamayacağımı bildiğinden çevremde istediği gibi rahat rahat koşuşup dal üstüne dal kırıyordu. Günlerden beri yanında bulunduğum için, don Juan’ın yalnız başına olduğunu biliyordum. Kendisine yardım edecek kimseler bulması için koşullar ve zaman bulunmuyordu. Düşündüğüm gibi, bir yerde saklanmışsa, herhalde bir başına saklanmıştı; ve mantıksal olarak yalnızca sınırlı sayıda çatırtılar çıkarabilirdi. Ve gene tek başına olduğundan, çıkardığı seslerin ardışıklığının bir zaman çizgisini izlemiş olması; yani gürültülerin teker teker, en fazla bir anda ikisinin, bilemediniz, üçünün çıkması gerekirdi. Üstelik bir kişinin bir anda çıkarabileceği ses sayısının da herhalde bir sınırı olacaktı. Öyle yere yumulu ve sessiz dururken, bir yandan da bütün olanların bir oyun olduğunu düşünüyor ve bu işin üstesinden gelebilmek için yapılacak tek şeyin bu olanların bende yarattığı coşkuları bastırmak olduğunu geçiriyordum. Bildiğim bir şey varsa, o da bu durumdan çok zevk almakta olduğumdu. Düşmanımın bir sonraki hareketini yanılmadan kestiriverince zevkten dört köşe oluveriyordum. Don Juan’ın yerinde olsaydım, ardından ne yapardım diye tahminler yürütüyordum.
Bir höpürdeme sesi bu oynadığım ussal oyuna bir son vermişti. Dikkatle dinledim; gene işittim o sesi. Ne olduğunu bir türlü kestiremiyordum. Bir hayvanın höpürdeterek su içişini andırmaktaydı. Bir kez daha, çok yakından geldi o ses. Koca çeneli bir genç kızın şapur şupur sakız çiğnemesini çağrıştıran bu sesten tedirgin olmaktaydım. Don Juan’ın böyle bir sesi nasıl çıkarabildiğini şaşkınlıkla geçirirken, ses bir kez daha geldi sağımdan. Önce bir ses duymuştum. Sonra birisi vıcık vıcık çamurda bata çıka yürüyen ayakların çıkardığı kösnül (şehvani) diyebileceğim seslerdi bunlar. Sesler bir ara kesiliverdi ve sonra solumda bir yerde gene başladı. Çok yakınlarda, üç metre kadar ötemden gelmekteydi... Yağmur çizmesi giymiş iriyarı birinin çamurda yürümesine benzetiyordum artık bu sesleri. Sesteki zengin titremeleri çok hayret verici buluyordum. Ben olsam, bu sesleri çıkartabilmek için nasıl bir ilkel gereç kullanırdım diye düşündüm ama bir türlü çıkaramadım. Arkama doğru bir yerden bir dizi benzer ayak sesleri daha gelmeye başlamıştı. Sesler her yandan aynı zamanda gelmekteydi. Sanki birisi çevremde çamurlara bata çıka koşuşuyor, zıplıyordu.
Mantıksal açıdan kuşkuya düştüm bir ara. Eğer bunları yapan don Juan idiyse, çevremde daireler çize çize inanılmaz bir hızla koşuyor olması gerekirdi. İşte o zaman don Juan’ın bu işi yalnız başına yapmadığına yanında birilerini de getirdiğine inanır oldum. Bu işte ortaklarının kimler olabileceğini düşünmeye geçmek istedim, ama, çevremdeki gürültüler yüzünden zihnimi toparlayamıyordum. Evet, düşüncelerim darmadağınıktı ya, korkuyor değildim. Olsa olsa, seslerin yabansı niteliğinden ötürü bir şaşkınlık içindeydim. Çamurlar ezilirken yer salanıyor gibiydi. Ve bu sallantılardaki titreşimler karnımı hedef almış gibiydiler; ya da ben bu titreşimleri karnımın alt yanıyla sezgiliyordum belki de.
Bu durumu kavrar kavramaz, düşüncelerimdeki mantıklı ve dingin akışı yitirivermiştim. Sesler karnıma saldırmaktaydılar! Ve sordum kendi kendime: “Ya don Juan değilse bu?” Ürküye kapılmıştım. Karın kaslarımı sıkıp kalçalarımı sıkıcana, dürüp karnıma koyduğum ceketime yasladım.
Gürültüler sayıca artmış ve daha da hızlanmıştı. Bilmiştiler sanki güvenimi yitirdiğimi. Titreşimler öyle yoğunlaşmıştı ki, kusmak geliyordu içimden. Bulantımı yenmeye çabaladım. Derin derin soluk almaya ve peyote ezgilerimi söylemeye başladım. Çıkarmıştım. Çamurda gezen ayak sesleri ansızın kesiliverdi. Yerine, cıcırböcekleriyle yelin sesi ve yer yer uzaklardan gelen çakal ulamaları geçivermişti. O ürkünç seslerin birden kesilmesiyle, kendimi toparlama fırsatını bulmuştum. Daha biraz önce neşem yerinde, güvenç içinde ve dingindim demek ki içinde bulunduğum durumu değerlendirmeyi becerememiştim. Don Juan, yardakçılarla falan gelmiş olsa bile, çıkardıkları gürültüler karnımı nasıl etkileyebilirlerdi ki! O tizlikte sesler üretebilmeleri için oralarda bulunan ya da düzenlemeleri olanaksız olan gereçleri, aygıtları gereksineceklerdi. Demek ki o işittiklerim bir oyun falan değildi, “don Juan’ın çevirdiği bir dolap” falan değildi. Öyle sanmış olmakla ne denli toyca davranmışım meğer.
Her yanım kasılmıştı; dönüp bacaklarımı uzatmak için dayanılmaz bir istek duymaktaydım. Hafif sağa doğru gidip hiç olmazsa yüzümü, çıkarmış olduğum yerden uzaklaştırayım dedim. Tam sürünmeye başladığım bir anda, sol kulağımın hemen üzerinde hafif bir gıcırtı işittim. Donmuş gibi olduğum yerde kaldım. Gıcırtı, bu kez başımın öbür yanından, gene geldi. Yalın bir sesti bu. Kapı gıcırtısını andırmaktaydı. Beklemeye başladım; ama hiçbir şey duyamadım. Yerimi değiştirmek için sürünmeye geçmiştim yeniden. Başımı sağa doğm kımıldatmamla yerimden zıplar gibi olmam bir oldu. Bir gıcırtı zemire gömülüvermiştim. Kimileyin kapı gıcırtılarını, yer yer de fare ya da kobayların viyaklamalarını andırmaktaydı bu sesler. Yüksek ya da tiz değillerdi; yumuşak ve sinsi seslerdi bunlar, ve içim kıyılıyormuşcasına bulantı yaratan ürpertiler veriyorlardı bana. Başladıkları gibi durmuştu sesler; yalnızca bir iki gıcırtı kalana dek yavaş yavaş azalmışlardı.